Sakız Bahçemiz

Bilimsel adıyla “Pistacia Lentiscus var. Chia (familyası: Anacardiaceae)” olarak bilinen mastik ağacı veya sakız ağacı, dört mevsim yeşil olan, 2-3 metre yüksekliğinde, çok yavaş büyüyen ve büyümesini 40-50 yılda tamamlayan, yüksekliği büyümesi tamamlanınca 5 metreyi bulabilen çalı formunda bir ağaçtır. Ömrü 100 yıldan fazla olmasına rağmen beş veya altıncı yaşından önce sakız vermemektedir. En verimli dönemine on beşinci yaşından sonra ulaşmaktadır. 70 yaşından sonra verimi önemli ölçüde azalmaktadır. Ağaç başına yılda ortalama 150-180 gram sakız toplanabilmesiyle birlikte iki kiloya kadar sakız veren ve de yalnızca 10 gram sakız veren nadir türleri de mevcuttur. Daha çok sakız vermeleri nedeniyle genellikle erkek ağaçlar yetiştirilir. Verimliliği etkileyen diğer bir önemli unsur ise yakındaki ağaçların mesafesidir.

Sakız ağacı ve bu familyadan olan benzer ağaçlar, Akdeniz ülkelerinde görülen maki bitki örtüsünün temel bir niteliğidir. Bugün Sakız ağacının kalbi Chios (Sakız) Adaları olarak bilinse de ağaçların Osmanlı döneminde Türkiye’nin Ege Bölgesinde yetiştirildiği ve Chios Adalarına taşındığı bilinir. Dolayısıyla, mastika “göz yaşlarının” kıymetlisi, Chios Adalarının yakınında yer alan Çeşme’deki sakız ağaçlarından elde edilir.

Sakız ağacı, gereksinimi az ve direnci çok olan bir ağaçtır. Bundan dolayı kurak, kayalıklı ve verimsiz topraklarda oldukça iyi yetişebilir. Köklerinin toprağın yüzeyine yayılıyor olmasından dolayı şiddetli kuraklık koşullarına dayanabilir fakat soğuğa ve buza karşı çok hassastır. Yaşlı ağaçların dallarından aşılama yöntemiyle yeni ağaçlar elde edilir ve yaşlanmış olanlar filiz veya fidan daldırmayla yenilenir.